Viêm phế quản co thắt là gì? Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả

Viêm phế quản co thắt là bệnh lý liên quan đến đường hô hấp, dễ bắt gặp nhất ở trẻ nhỏ. Các triệu chứng của bệnh thường không rõ ràng nên dễ bị nhầm lẫn với hen suyễn hay các dạng viêm phế quản thông thường.

Viêm phế quản co thắt là gì?

Viêm phế quản co thắt (Asthmatic Bronchitis) là tình trạng toàn bộ đường ống dẫn khí từ khí quản vào phổi bị viêm nhiễm, khiến lòng phế quản bị thu hẹp tạm thời do phù nề. Đây được coi là thể nặng của bệnh viêm phế quản, tình trạng này kéo dài sẽ gây ra bó hẹp đường thở, phế quản bị sưng to.

Khi bị viêm phế quản co thắt, quá trình lưu thông khí trong phổi sẽ bị cản trở do tăng bài tiết chất nhầy. Từ đó khiến người bệnh thường xuyên ho khạc đờm, thở rít, khò khè. Bệnh thường xảy ra ở trẻ nhỏ từ 5 – 10 tuổi.

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm phế quản co thắt

Có khá nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan gây ra bệnh viêm phế quản co thắt, điển hình như:

Bệnh suyễn

Bệnh suyễn là tình trạng viêm có thể ảnh hưởng đến phổi. Khi xảy ra các cơn hen suyễn, lớp niêm mạc của bạn sẽ bị sưng lên và các cơ xung quanh bị siết chặt.

Bệnh suyễn là một trong những nguyên nhân gây viêm phế quản co thắt

Suy giảm miễn dịch

Những người có hệ miễn dịch yếu sẽ dễ dàng bị nhiễm viêm phế quản hơn những đối tượng khác. Đặc biệt, vào các thời điểm giao mùa, các vi khuẩn dễ dàng sinh sôi khiến trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai hay người có bệnh nền sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Do vi khuẩn hoặc virus tấn công

Đa số các trường hợp bị viêm phế quản co thắt là do nhiễm virus RSV (Respiratory Syncytial Virus). Theo thống kê của bệnh viện Nhi Trung Ương, có đến 30% bệnh nhân bị viêm phế quản nhập viện là do virus nào gây ra.

Ngoài virus thì vi khuẩn cũng là một trong những nguyên nhân được đề cập đến. Khi các vi khuẩn, virus này tấn công sẽ xuất hiện tình trạng viêm và phù nề.

Sự tấn công của vi khuẩn cũng gây ra viêm phế quản co thắt

Tiếp xúc với dị nguyên

Cơ địa nhạy cảm khi tiếp xúc với các dị nguyên như nấm mốc, phấn hoa hay bụi bẩn đều có thể kích thích viêm phế quản dạng hen bùng phát. Những dị nguyên này sẽ gây ra phản ứng quá mẫn với trung gian là histamin và nhiều hoá chất khác.

Ngoài những nguyên nhân kể trên, viêm phế quản co thắt còn có thể liên quan đến các yếu tố như:

• Thói quen hút thuốc lá.
• Sự ô nhiễm môi trường.
• Thay đổi thời tiết đột ngột.
• Tập luyện thể thao mạnh.
• Bị thừa cân, béo phì.
• Một số loại thuốc được chỉ định dùng như aspirin, thuốc chẹn beta.
• Đặc biệt, trẻ nhỏ sinh non cũng là đối tượng có nguy cơ bị viêm phế quản co thắt ở trẻ. Bởi khi sinh thiếu tháng, hệ hô hấp chưa được phát triển hoàn chỉnh và dễ nhạy cảm với những yếu tố bên ngoài.

Có thể bạn quan tâm: Mẹo chữa khàn tiếng cho bé

Các biểu hiện của bệnh viêm phế quản co thắt

Do bệnh viêm phế quản có những biểu hiện gần giống với bệnh hen phế quản nên dễ khiến nhiều người nhầm lẫn. Để nhận biết chính xác về bệnh, bạn có thể dựa vào những triệu chứng dưới đây:

• Ho: Đây là dấu hiệu điển hình của người bị viêm phế quản. Người bệnh thường xuyên ho khan hoặc ho có đờm, đặc biệt các cơn ho xuất hiện với tần suất dày.

Ho là một biểu hiện chính của viêm phế quản co thắt

• Thở khò khè: Thở khò khè là triệu chứng rõ rệt nhất của bệnh viêm phế quản dạng hen. Khi phế quản bị sưng phù nề sẽ khiến tiết dịch tăng lên và tạo ra âm thanh khò khè khi hô hấp.
• Sốt: Viêm phế quản co thắt do virus, vi khuẩn gây ra thường sẽ đi kèm với triệu chứng sốt nhẹ đến sốt cao.
• Đờm: Phế quản bị viêm sẽ dẫn đến tình trạng tăng tiết dịch đờm. Màu sắc của đờm sẽ cho bạn biết người bệnh đang mắc viêm phế quản do đâu. Thông thường những trường hợp nhiễm virus, vi khuẩn thì đờm sẽ đặc và có màu vàng xanh.
• Các triệu chứng khác: Người bệnh có thể xuất hiện thêm các dấu hiệu như buồn nôn, khó thở, đau tức ngực, sổ mũi, nghẹt mũi, thở gấp….

Cách chẩn đoán viêm phế quản co thắt ở người bệnh

Nếu bạn đang gặp các triệu chứng như trên, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để thăm khám. Tại đây, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm một số xét nghiệm như:

X quang phổi

Xét nghiệm X quang phổi sẽ cung cấp hình ảnh về thành phế quản hoặc các tình trạng khác có thể gây ra ho và các vấn đề liên quan đường hô hấp.

Phương pháp X quang phổi là cách chẩn đoán bệnh viêm phế quản

Xét nghiệm máu

Khi thực hiện xét nghiệm máu, các bác sĩ sẽ xác định được tình trạng nhiễm trùng là do vi khuẩn hay do tác nhân nào khác.

Đo chức năng hô hấp

• Phép đo xoắn ốc: Bác sĩ sẽ sử dụng ống ngậm được gắn vào thiết bị phế dung kế để đo chức năng phổi khi bạn hít vào, thở ra.
• Lưu lượng đỉnh thở ra: Dùng để đo lưu lượng khí tối đa có thể thở ra. Điều này sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác vấn đề mà bệnh nhân đang gặp phải.

Đọc thêm: Viêm họng hạt

Chụp CT phổi

So với phương pháp chụp X quang thì chụp CT phổi sẽ cho hình ảnh sắc nét và chính xác hơn.

Phương pháp CT phổi chẩn đoán chính xác bệnh viêm phế quản

Khi chẩn đoán chính xác nguyên nhân, người bệnh sẽ được bác sĩ tư vấn về tình trạng sức khoẻ và các biến chứng có thể gặp phải. Từ đó sẽ đưa ra phác đồ điều trị cụ thể nhất.

Các phương pháp điều trị viêm phế quản co thắt

Điều trị nguyên nhân

Bị viêm phế quản do nhiễm vi khuẩn có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Song, thuốc kháng sinh được khuyến cáo ở những người trên 65 tuổi bị viêm đường hô hấp cấp tính nếu họ đã nhập viện do bệnh hô hấp, suy tim sung huyết hoặc đang điều trị bằng steroid.

Điều trị triệu chứng

Để điều trị các triệu chứng viêm phế quản co thắt bạn có thể sử dụng một số loại thuốc sau:

• Thuốc giãn phế quản có tác dụng ngắn như albuterol giúp tạo đường thở để giảm đau tạm thời.
• Thuốc giãn phế quản có tác dụng kéo dài như cromolyn hoặc theophylline.
• Thuốc kháng Leukotriene được dùng bằng đường uống và có thể áp dụng lâu dài.
• Thuốc kháng cholinergic với tác dụng kéo dài.
• Thuốc hít kết hợp cả steroid và thuốc giãn phế quản.
• Thuốc hạ sốt: Khi người lớn hoặc trẻ nhỏ bị sốt cao có thể sử dụng thuốc hạ sốt theo liều lượng chỉ định của bác sĩ hoặc dược sĩ. Thuốc thường sử dụng nhất là Paracetamol với liều 10 – 15mg/ kg cân nặng/ 1 lần uống.

Các loại thuốc điều trị bệnh viêm phế quản bằng thuốc

Điều trị suy hô hấp

Nếu viêm phế quản co thắt ở trẻ gây ra tình trạng khó thở kèm theo co rút lồng ngực hoặc người tím tái do thiếu oxy thì cần phải hỗ trợ hô hấp cho trẻ bằng cách thở máy hoặc thở oxy.

Cách phòng ngừa bệnh viêm phế quản co thắt

Viêm phế quản co thắt có thể bị kích thích bởi nhiều nguyên nhân, do đó bạn cần chủ động phòng ngừa nhằm hạn chế tái phát bệnh. Một số biện pháp cụ thể như sau:

• Tránh tiếp xúc với bệnh nhân bị viêm nhiễm đường hô hấp.
• Tiêm vaccine ngăn ngừa cúm mỗi năm 1 lần để hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
• Đảm bảo không gian sống trong lành, ít khói bụi, hóa chất.
• Tránh tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như lông mèo, phấn hoa, bụi bẩn, thuốc lá…
• Hạn chế tình trạng căng thẳng, luôn giữ tinh thần thoải mái.
• Vệ sinh nhà cửa thường xuyên, tránh vi khuẩn tích tụ nhiều.
• Có lối sống lành mạnh ngủ đúng giờ, đủ giấc, tập luyện thể thao hàng ngày.
• Sử dụng nước muối sinh lý súc họng và nhỏ mũi thường xuyên.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, tăng cường các loại dưỡng chất vitamin C, kẽm, omega 3…

Phòng tránh bệnh viêm phế quản bằng cách thường xuyên súc miệng nước muối

Bài viết trên đây của Heviho là các thông tin xoay quanh về bệnh viêm phế quản co thắt mà chúng tôi muốn chia sẻ tới bạn đọc. Đây là một bệnh lý phổ biến xảy ra ở trẻ nhỏ và có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường nếu không được chữa trị kịp thời. Vì vậy nếu bạn thấy xuất hiện triệu chứng nghi ngờ nào hãy đến ngay cơ sở y tế để thăm khám kịp thời nhé.